Średnica pod gwint – jak dobrać?

Jak dobrać średnicę pod gwint


Żeby poprawnie wykonać gwint, trzeba dysponować wiedzą o podstawowych zasadach takiej czynności. Najczęstszym problem, który pojawia się przy próbie gwintowania, jest źle dobrana średnica wiertła pod otwór. Złe dobranie powoduje, że wrąb gwintu jest za płytki albo też niemożliwe jest wykonanie gwintu przez zbyt małą średnicę otworu. Zanim zajmiemy się odpowiedzią na pytanie, jak dobrać średnicę wałka pod gwint oraz jaka średnica wałka pod gwint zewnętrzny jest odpowiednia, zdefiniujmy pojęcie gwintu.

 

Gwintem nazywamy śrubowe nacięcie na powierzchni walcowej albo też stożkowej, na powierzchni zewnętrznej albo wewnętrznej. Gwinty wewnętrzne i zewnętrzne jeżeli są komplementarne, posiadają kształt dobrany w taki sposób, żeby do siebie pasowały. Gwinty posiadają wiele form, co związane jest z ich przeznaczeniem lub kształtem.


Bardzo częstym dylematem użytkowników narzynek jest pytanie o to, jaka powinna być średnica pręta pod gwint. Pytanie to powinno być sformułowane jednak w sposób następujący: jak dobrać odpowiednią średnicę pręta pod wykonywany gwint. Narzynki metryczne, bo nimi wykonuje się czynność gwintowania, przeznaczone są do wykonywania gwintów w jednym przejściu. Posiadają one metryczny zwykły zarys gwintu o kącie 60 stopni. Taki rodzaj jest najpopularniejszy i powszechnie stosowany. 

 

Problem doboru średnicy pod gwint zewnętrzny możemy zobrazować poniższym przykładem. Otóż narzynki pełny gwint posiadają po 1,75*P ( gdzie litera P oznacza skok gwintu) czyli dla narzynki M10 która posiada skok P=1,5 mm, pełen gwint rozpocznie się po 2,5 mm. 

P * 1,75 = odległość do pełnego gwintu

1,5mm * 1,75 = 2,6 mm

 

Średnica wałka pod gwint zewnętrzny powinna być więc obliczana na podstawie tabeli doboru wałka według wzoru podanego powyżej. Tabelę taką można znaleźć na stronach internetowych, które zawierają treści związane z tematyką gwintowania.

 

Warto tutaj jeszcze zaznaczyć, że w zależności od wielkości M narzynki, różna jest ilość  rowków wiórowych. Narzynki metryczne mają gwint wykonany według normy ISO DIN-13. Wszystkie narzynki wyprodukowane są zgodnie z normą DIN-EN 22 568. Na koniec należy dodać, że standardową tolerancją narzynek metrycznych zwykłych jest tolerancja 6g, choć narzynki w innych tolerancjach są także dostępne, tyle że na zmówienie.  

 

Kiedy już wiadomo, jaka jest średnica wałka pod gwint zewnętrzny, należy dobrać odpowiednią oprawkę do posiadanej narzynki. Żeby ją dobrać, trzeba poznać średnicę zewnętrzną narzynki i jej grubość ( parametry te odnajdziemy w tabeli). Kolejna czynność to zamontowanie narzynki w odpowiedniej oprawce i dokręcenie każdej z pięciu śrub. Następnie trzeba umieścić narzynkę prostopadle do wałka i przekręcić od jednego do dwóch obrotów zgodnie z kierunkiem gwintu. Kolejnym krokiem jest cofnięcie narzynki 0,5 obrotu w taki sposób, by złamać wiór. Tę czynność należy powtórzyć, aż do uzyskania żądanej długości gwintu. Żeby opór skrawania był mniejszy i narzynka wytrzymała jeszcze wiele gwintowań, warto używać w trakcie pracy oleju do gwintowania.

 

Gwintowanie to proces łatwy i szybki pod warunkiem, że znana jest średnica pod gwint zewnętrzny. Żeby ją poznać trzeba skorzystać z tabeli doboru wałka do gwintu.